rekenbegeleiding … wanneer wordt een therapeutische begeleiding bijles en wanneer krijgt zorg op school een bijna-therapeutische meerwaarde?

Rekenproblemen begeleiden – het klinkt eenvoudig: een kind worstelt met getallen, jij helpt bij het zoeken naar grip. Maar wie regelmatig kinderen begeleidt, weet dat het verschil tussen bijles en therapie niet altijd zo zwart-wit is. Waar ligt de grens? En wat doe je als een zorgmoment therapeutisch aanvoelt, of een therapiesessie ontspoort in huistakenbegeleiding?

In deze blog bekijken we dit spanningsveld vanuit twee perspectieven: dat van de therapeut en dat van de zorgleerkracht of ondersteuner.

Vanuit het standpunt van de therapeut

In theorie is het onderscheid helder.
Bijles herneemt de klassikale lesstof op een aangepast tempo en met extra uitleg. Het doel is dat de leerling alsnog begrijpt wat er gezien is. Deze aanpak past binnen de fases van brede of verhoogde zorg.

Therapie daarentegen zoekt naar de oorzaken van leerproblemen. Waarom begrijpt het kind het niet? Waar loopt het telkens weer vast? Die diepgaandere aanpak hoort thuis in de fase van uitgebreide zorg.

Tot zover de theorie.

De praktijk … herkenbaar?

Stel: je hebt als therapeut een sessie voorbereid rond getalopbouw. Alles ligt klaar. Maar Finne – samen met haar licht-panikerende vader – kijkt je aan met grote ogen: “Ik snap écht niets van die breuken in m’n huistaak…”
En dan sta je voor een keuze. Wat doe je?

Je maakt de huistaak samen.

Je ondersteunt waar nodig, maar eigenlijk help je vooral met ‘pleisters plakken’. Finne vertrekt opgelucht – de taak is af – maar morgen struikelt ze gewoon opnieuw.

Je houdt vast aan je voorbereiding.

Je focust op getalopbouw zoals gepland. Maar als Finne intussen alleen maar aan breuken denkt, krijg je haar hoofd er niet bij. Je sessie verliest draagvlak.

Je zoekt de schakel.

Je kijkt naar de breukenopgaven en vraagt je af: welke voorkennis heeft Finne nodig? Je activeert die kennis, bouwt stapsgewijs alternatieve oefeningen op volgens het triple code model (koppel de formule aan de realiteit én taal), en ondersteunt haar met een bruikbaar stappenplan. Daarna laat je haar een deel van de huistaak zelfstandig maken.

Die aanpak werkt. Maar… ze vraagt inzicht in het volledige ‘vlechtwerk’ van rekenvaardigheden. Weten wat je moet doen is niet genoeg – je moet ook weten wanneer je wat mag overslaan, en waarom.

Daarom biedt SIG een diepgaande bijscholing aan voor therapeuten. Zie onderaan voor info.

Vanuit het standpunt van de zorgleerkracht of ondersteuner

Jullie werken vraaggestuurd: de leerkracht merkt dat bepaalde kinderen bepaalde leerdoelen niet halen – en klopt bij jou aan.

Wat doe je dan?

je herneemt de toets.

Een aantal kinderen scoorde zwak op de periodetoets. Je bespreekt die fouten, herhaalt de oefeningen, en laat ze herkansen. Maar het kalf is al verdronken. En de meeste ‘pechvogels’ worden vaste klanten bij hertoetsen.

je zoekt naar de oorzaken.

Waarom maken die kinderen fouten? Hebben ze fundamentele inzichten gemist? Foute strategieën ontwikkeld? Begrijpen ze het principe, maar maken ze rekenfouten?

Als je die oorzaken blootlegt, kan je veel gerichter helpen – en vaak ook de klasleerkracht ondersteunen in het aanpassen van de instructie. Zo voorkom je dat de fouten zich blijven herhalen.

Net als bij de therapeutische aanpak vraagt dit een diepe kennis van het rekenproces én van veelvoorkomende valkuilen in het leren rekenen. Voor kinderen met zware rekenproblematiek volstaat schoolse zorg niet altijd – zij hebben therapie nodig. Maar voor kinderen met mildere moeilijkheden kan goede zorg een wereld van verschil maken.

VIVES organiseert daarom een aparte vierdaagse bijscholing voor zorgleerkrachten en ondersteuners (zie onderaan).

Wil je zicht krijgen op het rekenvlechtwerk?

Dat kan tijdens twee intensieve bijscholingen – elk afgestemd op een andere doelgroep:

🔹 Voor therapeuten (logopedisten, psychologen, …)

We focussen op kinderen met complexe rekenproblemen die begeleiding buiten de school nodig hebben. In vier dagen verkennen we het volledige terrein van rekenproblemen tot 1000, en bieden we praktische werkvormen en inzichten.
📍 Georganiseerd door SIG in Gijzegem (bij Aalst).
🔗 Klik hier voor meer info.

🔹 Voor zorgleerkrachten, ondersteuners en rekenbegeleiders

We richten ons op kinderen die binnen de school extra zorg krijgen. We overlopen het volledige curriculum van het lager onderwijs en reiken handvatten aan voor effectieve begeleiding en differentiatie.
📍 Georganiseerd door VIVES in Brugge, augustus 2025.
🔗 Klik hier voor meer info.

Let op: de plaatsen zijn beperkt.